سنگ ساختمانی
سنگ ها از دیدگاه پژوهشگران زمین شناسی به موادی از پوسته زمین گفته می شود که از یک یا چند کانی که با یکدیگر پیوند یافته اند تشکیل شده است . سنگ ساختمانی در اندازه مشخص انتخاب، تراش و یا برش داده می شوند . سنگ ساختمانی از جمله مصالحی است که از دیرباز تا اکنون در ساخت ابزار ، پناه گاه ها و بنا ها استفاده میشده است . سنگ ساختمانی بر اساس پارامتر هایی همچون وزن مخصوص (سنگ های سبک و سنگ های سنگین وزن ) ، مقاومت فشاری ، ضریب نرم شدگی و مقاومت در برابر محلول و حرارت تقسیم بندی می شود . از جمله عوامل اصلی که باعث فساد در سنگ ساختمانی می شود می توان به اثر نمک های محلول بر آنها ، آلودگی محیط ، یخبندان ، پوسیدگی در قطعات فلزی و وجود رگه های ضعیف و همچنین عملیات اجرایی ضعیف اشاره کرد . اگر رطوبتی که در خود نمک های محلول دارد از سطح سنگ تبخیر شود ، مقداری نمک در سطح سنگ به صورت شوره و لایه ای در خلل و فرج آن باقی می ماند . این عملی هنگامی که تکرار شود باعث افزایش حجم بلورها و پوسته شدن سطح سنگ می شود . در نتیجه بهتر است از سنگ ساختمانی که دارای تخلخل کم است استفاده شود . در مورد اثر آلودگی محیط بر سنگ می توان اینچنین گفت که: سنگ های دارای کانی کربنات کلسیم به خصوص در برابر محیطهای اسیدی حساس هستند. اکسید گوگرد در محیط مرطوب و اکسیژن موجود در هوا تولید اسید سولفوریک میکند که بر سنگ های آهکی اثر میگذارد و تولید سولفات کلسیم مینماید. سنگهای آهکی و ماسه سنگهای آهکی در این مورد حساس ترند. در مورد سنگ های آهکی، سولفات کلسیم حاصل شده در سطح، به وسیله آب شسته میشوند. ولی در سطوحی که قابل شستشو نیستند، سطح به وسیله دوده سیاه میشود و مبدل به پوستههای سخت و برآمدگیهایی میشود که گرد آهکی در اطراف آن وجود دارد. تخریب به دلیل یخبندان در برخی از قسمت های ساختمان مانند محل درپوشها، سایه بانها، کرسی بنا و کف پنجرهها بیشتر دیده میشود . تخریب در اثر یخبندان در سنگ هایی که تخلخل زیاد دارد به چشم می خورد به این صورت که این سنگ ها آب و رطوبت را به مقدار زیاد جذب می کنند و سپس در فصل سرما این آب جذب شده در بافت سنگ یخ می زند و باعث تخریب سنگ ساختمانی می شود. آب بارانی که از سطوح مس و آلیاژهای آن به سطح سنگ آهکی میریزد باعث ایجاد لکههای سبزرنگی میشود. زنگ زدگی حاصل از مواد آهنی و فولادی بسیار سخت و دشوار از روی سطوح متخلخل سنگها پاک میشوند . آتش یکی از عواملی است که به ندرت موجب تخریب کلی سنگ می شود اما سطح سنگ هایی مانند گرانیت، مرمر و ماسه سنگها ممکن است در اثر آتش سیاه یا خرد شوند . به طور کل سنگ هایی که در کارهای ساختمانی استفاده می شوند باید دارای ویژگی هایی همچون عدم شیار ، ترک و رگه های سست ، عدم پوسیدگی ، عدم وجود خلل و فرج ، یکدست و یکنواخت و همگن بودن ، عدم جذب آب و دارای مقاومت در برابر آلودگی ، فرسایش ، ضربه و هوازدگی باشد . از جمله انواع سنگ ساختمانی می توان به سنگ گرانیت ، تراورتن ، مرمر ، کوارتزیت ، دیوریت ، مرمریت ، لایماستون ، سنگ چینی و ماسه سنگ ها اشاره کرد .